Het Gebiedsfonds Drentsche Aa bestaat sinds maart 2011 en financiert projecten die natuur en cultuurhistorisch erfgoed in het Nationaal Park Drentsche Aa ten goede komen. Via het gebiedsfonds werken burgers, boeren, bedrijven en overheden samen en tonen zo hun betrokkenheid bij het gebied.

In deze nieuwsbrief aandacht voor het jaarverslag 2018, de financiële verantwoording en het beleidsplan 2018-2020. Daarnaast informeren wij u over drie toegekende projecten in 2018 en over enkele projecten die al eerder waren toegekend en opgestart.

Jaarverslag 2018

In het jaarverslag 2018 blikt het bestuur van het gebiedsfonds terug op de activiteiten van het afgelopen jaar. Drie nieuwe projecten hebben een financiële bijdrage ontvangen om in cofinanciering of met bijdragen in natura uitgevoerd te kunnen worden:

  • Wandelroutes
    Een eerste project zet in op het verbeteren van de informatievoorziening rondom wandelroutes in Gasselte. De vier wandelroutes bestaan al: er is een rondje Gasselterheide, Drouwenerzand, waterwingebied en het dorpsrondje. Een centraal informatiepunt bij het dorpshuis van Gasselte, 5 informatieborden en 3 bankjes langs de vier wandelroutes zullen de wandelaars motiveren om op pad te gaan in de mooie omgeving van Gasselte.
  • Modderkruipers
    Heeft u hem wel eens in het wild gezien, de grote Modderkruiper? Vast niet, want deze vis is vrij zeldzaam en vertoeft graag in ondiep water met een dikke modderlaag. Uit onderzoek in Natura2000-gebieden is gebleken dat er eigenlijk maar 3 kleine en geïsoleerde populaties van de Grote Modderkruiper in het deelgebied Drentsche Aa voorkomen. Via het project ‘instandhouding Grote Modderkruiper in Natura 2000 gebied’ zijn maatregelen genomen om het leefgebied van de vis te herstellen en te verbeteren. Het gaat daarbij om het verleggen van sloten en greppels om het waterniveau in verschillende periodes van het jaar geschikt te maken voor de voortplanting en overleving van de vis.
  • Stroomdalboerderij
    Het derde project waar het gebiedsfonds geld voor heeft vrijgemaakt is de ontwikkeling van een ‘Stroomdalboerderij Drentsche Aa’ in Nationaal Park Drentsche Aa. Het is een modern landbouwbedrijf rondom een schaapskudde, die rondtrekt en graast op de heide en in de beekdalen van het Drentsche Aa gebied. De in de schaapskooi verzamelde mest wordt op de akkers verspreid en levert de voedingsstoffen en mineralen voor de teelt van maaibare gewassen, zoals graan. Zo ontstaat een gesloten kringloopsysteem. De stroomdalboerderij zal een recreatieve en educatieve functie krijgen, in combinatie met horeca en een winkel met streekproducten.

Eerder toegekende projecten

Sommige projecten kennen een langere realisatieperiode of ontwikkelen zich tot nieuwe initiatieven. Zo is er het meerjarig project rond de aanleg van paddenschermen bij het Gasselterveld. In 2018 zijn paddentunnels aangelegd om, naast de paddenschermen die al eerder op verschillende plekken geplaatst waren en de niet aflatende inspanningen met vangemmers door vrijwilligers van de paddengroep, te zorgen voor een veilige oversteek van padden, kikkers en salamanders op de verharde wegen rond Gasselte.

In 2016 is een bijdrage toegekend aan openluchttheatertje de Speulkoel in het bos van Anloo. Dat is gestart met het stobbevrij maken van de ruimte, het verbeteren van de toegang en het vlakmaken van de speelvloer. Daarnaast heeft het gebiedsfonds meegewerkt aan het verbeteren van de landschappelijke inpassing, door de aanleg van nieuwe esrand-beplanting. Inmiddels heeft stichting Rondom, die het buitentheater beheert, al twee interessante jaren gedraaid en mooie acts weten te programmeren, zoals het Drents symfonieorkest, toneelgroep Vos en Freek de Jonge.

Een ander project dat ondersteund wordt door het gebiedsfonds, is de aanschaf van Heidekoeien voor schaapskudde Het Stroomdal. Heidekoeien zien er anders uit dan de grote Schotse Hooglanders, Galloways of Heckrunderen, soorten die je in veel natuurterreinen ziet grazen. Heidekoeien zijn kleine, bonte koeien met kleine hoorns. Ze zijn goed aangepast aan het karige bestaan op de heide. Ze vervullen naast heideschapen een belangrijke rol in het heidebeheer. De schapen zijn de fijnproevers en heidekoeien vullen dat beheer aan doordat ze veel breder grazen. Heidekoeien eten bijvoorbeeld graag pijpenstrootje, pitrus en grove den; planten die op de heide minder gewenst zijn. Daarnaast hebben ze ieder hun eigen graaspatroon. Schapen vreten topjes (van boven naar beneden) en koeien plukken een plek kaal als ze de kans krijgen. De kudde begraast in opdracht van Staatsbosbeheer diverse terreinen in het Drentsche Aa-gebied, met de Strubben-Kniphorstbosch als uitvalsbasis.

Levende geschiedenis

Wie de Drentsche Aa bezoekt, maakt kennis met het oude Drentse land. Staatsbosbeheer kiest in het Drentsche Aa gebied bewust voor behoud en herstel van het cultuurhistorische, zeer waardevolle esdorpenlandschap. Dat bestaat niet alleen uit het landschap zelf, ook het levende erfgoed, zoals de schaapskudde, maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Het levende erfgoed is van belang voor goed beheer, maar heeft ook een meerwaarde voor de bezoekers aan het gebied. Dat geldt zeker ook voor de uitbreiding van de begrazing met heidekoeien. Het maakt de geschiedenis letterlijk levend!

Vlees

Eind 2014 heeft de schaapskudde Het Stroomdal gezelschap gekregen van een tiental heidekoeien.  Samen met de schaapskudde en onder toeziend oog van de herder, grazen deze heidekoeien in De Strubben-Kniphorstbosch en het beekdal van het Anlooërdiepje. Vanuit het fokprogramma zijn de eerste twee stieren geslacht. Vlees van deze dieren is nu tijdelijk te koop bij de boerderijwinkel Eigen Erf van Albert en Geja Schuiling in Schipborg.

Financiële verantwoording 2018

Stichting gebiedsfonds Drentsche Aa heeft verschillende inkomstenbronnen. Er zijn particuliere donaties, periodieke giften en jaarlijkse bijdrages door donateurs. Er zijn eigen activiteiten om geld in te zamelen, zoals vrije giften na afloop van excursies of lezingen door gidsen en gastheren en gastvrouwen van het Nationaal Park Drentsche Aa. Ook is er de samenwerking met het korenfestival Pedaal Vocaal. Dit is een jaarlijks festival waarbij koren en andere muziekensembles op verschillende podia (op fietsafstand) in het Drentsche Aa gebied optreden. Van elk verkocht kaartje gaat een euro naar het fonds.

In 2018 is voor de eerdergenoemde projecten in totaal €10.421 toegekend (€4.421 voor wandelroutes Gasselte, €3.000 voor de grote modderkruiper en €2.000 voor de ‘’Stroomdalboerderij Drentsche Aa’). Een uitgebreide financiële verantwoording is te vinden in het jaarverslag.

Beleidsplan 2018-2020

Algemene doelen, werkwijze en beleidsrichtingen van het gebiedsfonds zijn vastgelegd in het beleidsplan 2018-2020. Stichting Gebiedsfonds Drentsche Aa ondersteunt (met name) particuliere initiatieven en projecten die direct bijdragen aan een kwaliteitsverbetering in natuur en landschap, cultuurhistorie, biodiversiteit en water, en leefbaarheid in dorpen in het Drentsche Aa gebied. Daarnaast komen agrarische, recreatieve of andere economische activiteiten in aanmerking die deze kwaliteitsverbetering kunnen bevorderen. Ook is er budget voor het ondersteunen van promotieactiviteiten gericht op naamsbekendheid en het vergroten van draagvlak voor het gebiedsfonds.